Themabijeenkomst Jongeren mentaal gezond online?!
26 september 2023
Bij deze themabijeenkomst, georganiseerd door de Kenniswerkplaats Jeugd Utrecht Stad en de Regionale Kenniswerkplaats Jeugd en Gezin Centraal, stond de hybride leefwereld van jongeren en het effect hiervan op hun mentale gezondheid centraal. Tijdens de bijeenkomst werden verschillende experts uitgenodigd om hun inzichten en ervaringen te delen met als doel meer bewustzijn creëren over dit onderwerp en handvatten te bieden voor jongeren, ouders en professionals in de zoektocht naar een gezonde digitale balans.
Wat is er verteld?
Dagvoorzitter Sara Langeveld opende de bijeenkomst met een leuke introductie tot het onderwerp. Daarna gaf zij onderzoeker Anouk Tuijnman (Trimbos-instituut) het woord om ons mee te nemen in de cijfers rond schermgebruik van jongeren. Zij vertelde dat 60% van de jongeren zelf vindt teveel tijd achter het scherm door te brengen. Anouk besprak vervolgens de invloed op de sociale, lichamelijke en mentale gezondheid van jongeren. Tot slot deelde Anouk het digitale balans model: hiermee krijgen jongeren, ouders en professionals verschillende tools aangereikt om aan de slag te gaan met een gezonde digitale balans.
Vervolgens spraken promovendus Bas van Nierop (Lectoraat Jeugd Hogeschool Utrecht) en Ezra Sieffers (lid jongerenbrigade RKJGC) over de invloed van gamen op de identiteitsontwikkeling van jongeren. Ezra liet met een indrukwekkend filmpje zien hoe de online gamewereld eruit ziet; dat deze heel divers is en op welke manier dit heeft bijgedragen aan zijn sociale ontwikkeling. Bas presenteerde vanuit onderzoek over de ontwikkeling van de gamewereld, de mate waarin gamen onderdeel is van het leven van jongeren en dat het maar bij een kleine groep problematische vormen aanneemt. Bas en Ezra gingen in op stereotype beelden die heersen en welke voor- en nadelen gamen heeft voor de identiteitsontwikkeling van jongeren.
Jeugdarts Hajo Krol (GGDrU) presenteerde over data en casuïstiek vanuit de praktijk. Hij sprak over de dalende mentale gezondheid bij jongeren en dat de oorzaak daarvan nog onbekend is. Hajo nam ons mee in twee casussen met leerlingen op school waarbij naar voren kwam dat het gesprek aangaan met de jongere en het inleven in zijn/haar wereld cruciaal is. Hajo concludeert dat de rol van sociale media en games op de mentale gezondheid van jongeren nog open ter discussie is en dat het belangrijk is je te richten op het handelend vermogen van de jongeren.
Tot slot gingen de sprekers en aanwezigen onder leiding van Sara in gesprek over dit thema. Er werd kennis gedeeld vanuit de praktijk, onderzoek en ervaring en er kwam een interessante discussie los over schermtijd (ook van ouders), de invloed van apps zoals TikTok, beloningssystemen in games en wanneer gamen of sociale media gebruik ongezond wordt. De antwoorden zijn niet zwart wit te formuleren en veel moet nog worden onderzocht, maar deze zaal was door de energieke uitwisseling veel kennis rijker.
TAKE-AWAYS
Het spelen van games en gebruiken van sociale media is niet per definitie slecht. Toch geven jongeren aan er te veel mee bezig te zijn. Het is nog onduidelijk wat een gezonde schermtijd is en hoe hier goed in begeleid kan worden. Schermtijdlimiet of andere restricties zijn geen duurzame oplossingen. Wat wél werkt:
- Praat met jongeren over het gebruik van sociale media en games: probeer samen een gezond evenwicht te vinden tussen sociale, lichamelijke en mentale gezondheid. Hoe ziet dat eruit?
- Wees je als opvoeder ook bewust van je voorbeeldfunctie. Let op je eigen digitale gedrag, ga zelf opzoek naar een goede balans en let op de invloed hiervan op het kind.
Meer weten over een gezonde digitale balans? Ga naar deze site voor meer kennis over dit onderwerp en praktische tips voor jongeren, ouders en professionals.
De KJUS organiseert bijeenkomsten rondom actuele maatschappelijke thema’s. Hier wisselen de deelnemers kennis en initiatieven uit over een thema vanuit verschillende perspectieven: jeugdigen en opvoeders, praktijk, beleid, onderzoek en opleidingen. Met als doel kennis uit te wisselen, initiatieven te ontplooien en de onderlinge relaties en samenwerking te bevorderen.